چکیده مقالات علمی

رابطه آسیب‌های روانی سازمانی با اضطراب کارکنان

سومین کنگره انجمن روانشناسی ایران، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، اسفند1389

پریشانی روانی سازمان، می‌تواند اختلالات روانشناختی کارکنان را به دنبال داشته باشد. این پژوهش بدنبال تعیین رابطه آسیب‌های روانی سازمانی با اضطراب کارکنان بوده است. به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 190 نفر از کارکنان یک شرکت تولیدی‌صنعتی که حدود 370 نفر بودند انتخاب گردیدند. آسیب‌های روانی سازمانی متغیرهای پیش‌بین و اضطراب کارکنان متغیر ملاک بوده است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه آسیب‌های روانی سازمانی و آزمون SCL-90-R بود که دارای روایی و پایایی مناسب هستند. داده‌ها با روش‌های رگرسیون ساده و رگرسیون چندمتغیره گام‌به‌گام تحلیل شدند. آسیب‌های روانی سازمانی رابطه چندگانه معناداری با اضطراب کارکنان داشتند. از میان آسیب‌های روانی سازمانی، "اختلال سازمان مضطرب" به‌طور معناداری اضطراب کارکنان را پیش‌بینی کرد و سایر مؤلفه‌ها توان لازم برای پیش بینی را نداشتند. به نظر می‌رسد بدعملکردی سازمان‌های روان‌رنجور موجب افزایش اضطراب کارکنان می‌گردند. سنجش، پیشگیری و درمان آسیب‌های روانی سازمانی می‌تواند اضطراب نوروتیک کارکنان را کاهش دهد.

کلید واژه­ ها: بیماری سازمانی، سازمان روان‌رنجور، بدعملکردی سازمان، سازمان مضطرب

رابطه روان رنجوری سازمانی ادراک شده با سابقه کاری کارکنان یک شرکت تولیدی- صنعتی

دومین کنگره دوسالانه روانشناسی صنعتی سازمانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان اصفهان، 1389

مطالعات مربوط به روانشناسی سازمانی نشان می دهد روان رنجوری سازمانی می تواند متغیرهای فردی و سازمانی را تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش با هدف تعیین رابطه روان رنجوری سازمانی ادراک شده کارکنان با سابقه کاری آنها انجام شده است. برای این کار با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 190 نفر به عنوان گروه نمونه از کلیه کارکنان یک شرکت تولیدی- صنعتی که حدود 370 نفر بودند انتخاب گردید. پژوهش از نوع همبستگی و به روش پیمایشی به اجراء درآمد. آزمودنی ها پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه سنجش روان رنجوری سازمانی (کامکار و همکاران، 1385) را تکمیل کردند، که ابزار تحقیق از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بوده  است. نتایج تحلیل های همبستگی ساده پیرسون نشان داد بین روان رنجوری سازمانی ادراک شده کارکنان با سابقه کاری کارکنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پیشنهاد می گردد بررسی بیشتری برای تعیین درستی یا نادرستی ادراک کارکنان باسابقه از سازمان صورت گیرد. زیرا می تواند تا حدود زیادی نگرش کارکنان را نسبت به سازمان تحت تأثیر قرار دهد. 

واژه‌های کلیدی

روان رنجوری سازمانی  – سلامت سازمانی - سابقه کاری- کارکنان

رابطه ابعاد نوروتیک سازمان از دیدگاه کارکنان با سلامت روانی آنها

فصلنامه تازه های روانشناسی صنعتی سازمانی (درجه علمی پژوهشی),سال دوم، شماره 6، بهار 1390

هدف: همانند انسانها سازمانها هویتی مستقل دارند که ممکن است سالم یا بیمار باشد. این پژوهش با هدف تعیین رابطه ابعاد نوروتیک سازمانی  از دیدگاه کارکنان با سلامت روانی آنها انجام شده است. روش‌: پژوهش از نوع همبستگی بود که به روش پیمایشی اجراء گردید. تعداد 190 نفر از کارکنان شرکت آتی لوله سپاهان که حدود 370 نفر بودند بطور تصادفی انتخاب گردیدند. ابعاد نوروتیک سازمانی به عنوان متغیرهای پیش بین و سلامت روانی متغیر ملاک بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه آسیب‌های روانی سازمانی (کامکار و همکاران، 1385) و آزمون SCL-90-R بود، که دارای روایی و پایایی مناسب بودند. داده‌ها با روش‌های همبستگی پیرسون، رگرسیون ساده و رگرسیون چندمتغیره گام‌به‌گام بوسیله نرم‌افزار SPSS-15 تحلیل شدند. یافته‌ها: بین ابعاد نوروتیک سازمانی با سلامت روانی کارکنان رابطه معناداری وجود داشت. از میان ابعاد شش‌گانه آسیب‌های روانی سازمانی، تنها "اختلال سازمان مضطرب" به طور معناداری از توانایی پیش بینی سلامت روانی کارکنان برخوردار بود و پنج بُعد دیگر توان لازم برای پیش بینی را نداشتند. نتیجه‌گیری: سازمان‌های نوروتیک به دلیل ابتلاء به آسیب‌های روانی سازمانی دچار بدعملکردی بوده و ناتوانی آنها در رعایت اصول بهداشت روانی موجب تضعیف سلامت روانی کارکنان می‌گردد. سازمانها بوسیله سنجش، پیشگیری و درمان این آسیب ها می‌توانند، سلامت روانی کارکنان را ارتقاء دهند.

واژه‌های کلیدی: سازمان نوروتیک، آسیب‌های روانی سازمانی، سلامت روانی، اختلال سازمان مضطرب

کاربرد نظریه آسیب شناسی روانی سازمانی در سازمان های نظامی

فصلنامه علم تخصصی دانشگاه امام حسین(ع)، شماره 38-39

صاحب‌نظران عرصه سازمان و مدیریت بر این باورند که سازمان‌ها دارای هویتی منسجم و مستقل بوده، به‌سان موجودی زنده دارای حیات و نظام هماهنگ و پیچیده‌ای هستند. این هویت و نظام هماهنگ را می‌توان به عنوان شخصیت سازمان تلقی نمود. با توسعه مفهوم سازمان، این اندیشه پدید آمده است که شخصیت سازمانی می‌تواند دارای سلامت و بیماری باشد. طی سال‌های اخیر مطالعات بسیاری مبتنی بر رویکرد روان‌شناسی سازمانی پیرامون این موضوع صورت گرفته است. نظریه آسیب‌شناسی روانی سازمانی، به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ این مطالعات، بدعملکردی سازمان‌ها را ناشی از سبک بیمار مدیران مبتلا به «روان‌رنجوری» می‌داند که سازمان را به سمت فقدان عزت نفس، وسواس، افسردگی و اثربخشی پایین می‌برند. طبق این نظریه سبک‌های روان رنجوری (سازمان مضطرب، افسرده، وسواسی، اسکیزوئید، پارانوئید و نمایشی) هر کدام مشکلات مربوط به استراتژی، ساختار، تصمیم‌گیری و فرهنگ مدیریتی را نشان می‌دهند. سازمان‌های نظامی به دلیل ویژگی‌های خاص نظیر نظم ظاهری، سلسله مراتب فرماندهی، اطاعت‌پذیری، اسرار نظامی، روحیه نظامی و فشارهای روانی ناشی از جنگ حساسیت بالاتری نسبت به مسائل روان‌شناختی دارند. به‌ علاوه نظام روان‌شناختی سازمان‌های نظامی همواره آماج حملات متعدد و متنوع جنگ روانی قرار دارد. آسیب‌شناسی روانی سازمان‌های نظامی می‌تواند علاوه بر جلوگیری از ابتلای آنها به علایم روان رنجوری، در هر دو بُعد آفند و پدافند روانی کاربرد مؤثری داشته باشد.

واژه های کلیدی: سازمان‌های نظامی، سلامت سازمانی، بیماری سازمانی، آسیب‌شناسی روانی سازمانی، سازمان روان رنجور

مروری بر نقش متغیرهای روان‌شناختی در مهارت تیراندازی

فصلنامه علم تخصصی دانشگاه امام حسین(ع)، شماره 40

ورود علم روان‌شناسی به حوزه ورزش و ایفای نقش مؤثر در تبیین مسائل روان‌شناختی ورزشکاران، به کاربرد گسترده روان‌شناسی در ورزش انجامیده است. اکنون ثابت شده است که متغیرهای روان‌شناختی، همبستگی بالایی با مهارت تیراندازی به عنوان یک رشته ورزشی دارند. امروزه انرژی روانی یا آمادگی روانی، به عنوان عاملی مؤثر در عملکرد تیراندازان مطرح می‌شود. همچنین توجه انتخابی، تصویرسازی ذهنی و رابطه اضطراب با توانایی تمرکز، از جمله متغیرهای روان‌شناختی هستند که آشنایی با آنها کمک فراوانی به مربیان و ورزشکاران رشته تیراندازی می‌کند. با توجه به اهمیت و جایگاه مهارت تیراندازی در سازمان نیروهای مسلح (طبق تأکید دستورالعمل دکترین آمادگی یگانی)، بهره‌گیری از اصول و مفاهیم روان‌شناسی کاربردی در تیراندازی به منظور بالا بردن سطح عملکرد سازمان‌های نظامی در این زمینه توصیه می‌گردد.    

واژه های کلیدی: آموزش تیراندازی، انرژی روانی، روان‌شناسی ورزشی، متغیرهای روان‌شناختی

مقایسه ویژگی‌های رهبری خدمتگزار با شاخص‌های فرماندهی شهید خرازی

فصلنامه علم تخصصی دانشگاه امام حسین(ع)، شماره 41

در این مقاله، شیوه فرماندهی شهید خرازی به عنوان یکی از فرماندهان دفاع مقدس، با نظریه رهبری خدمتگزار به صورت تطبیقی مطالعه شده است. تطبیق سبک فرماندهی فرماندهان دفاع مقدس با ابعاد رهبری خدمتگزار، علاوه بر تسهیل ادراک جزئیات این نظریه، دلیلی بر کارآمدی آن در اداره امور یگان‌های نظامی است. طبق نظریه رهبری خدمتگزار، رهبران و فرماندهان مؤثر، مشتاق خدمتگزاری هستند. آنان دارای ویژگی‌هایی همچون همدلی، دوراندیشی و گوش دادن مؤثرند و بدون توقع خدمت از دیگران، همواره به دنبال آن هستند که به دیگران خدمت کنند. در مقابل، رهبران خودخواه بیشتر به حفظ ارزش و امنیت شخصی، شأن و وجهه اجتماعی، شهرت، راندمان اقتصادی، مقام و دارایی توجه دارند. مؤلفه‌های رهبری خدمتگزار در سبک فرماندهی بسیاری از فرماندهان بزرگ دفاع مقدس از جمله شهید خرازی نمایان است. در مقایسه تطبیقی شهید خرازی با رهبر خدمتگزار، ایشان دارای شاخصه‌هایی نظیر توکل، توسل، شکرگزاری، حسن خلق، برخورد کریمانه، یاری رسانی و ...می‌باشند.

واژه های کلیدی: رهبری خدمتگزار، رهبری خودخواه، فرماندهی، شهید خرازی

هوش هیجانی و کاربردهای آن در مدیریت نظامی

فصلنامه علم تخصصی دانشگاه امام حسین(ع)، شماره 42

نتایج تحقیقات حوزه روان‌شناسی سازمان و مدیریت، حکایت از آن دارد که هیجان‌ها و مهارت‌های هیجانی، نقش مهمی در مدیریت سازمان‌ها دارند؛ زیرا جنبه هیجانی انسان در کنار بُعد عقلانی وی، در شکل‌دهی رفتار فردی و سازمانی انسان تأثیر زیادی دارد. از این رو سازمان‌ها به دنبال جذب و به کارگیری کارکنان و به خصوص مدیرانی هستند که دارای هوش هیجانی بالا می‌باشند. با توجه به حساسیت مأموریت‌ها و انواع تهدیدها و فشارهای روانی موجود در محیط‌های نظامی، معمولاً نظامیان، مدیران نظامی و فرماندهان، کنش‌های هیجانی بیشتر و شدیدتری را تجربه می‌کنند. کاربرد هوش هیجانی در اداره امور سازمان‌های نظامی از جمله مدیریت و فرماندهی یگان‌ها، مقابله با استرس میدان نبرد، پایداری در عرصه جنگ روانی و ارتقای روحیه نظامی است. اگر این موضوع، مورد توجه قرار گیرد باعث افزایش سطح عملکرد و کارایی سازمان‌های نظامی خواهد شد.

واژه‌های کلیدی: هوش هیجانی، مدیریت نظامی، هیجان در کار، مدیریت عواطف، روحیه نظامی

رابطه شوخ طبعی با تحمل پریشانی در کارمندان زن مخابرات شهر اصفهان

هشتمین همایش هفته پژوهش دانشگاه پیام نور استان اصفهان

آذر ماه 1393